Vragen over fraude

‘De gemeente heeft op mijn werk geïnformeerd of ik samenwoon. Zonder dat ik daarvan wist, laat staan dat ik er toestemming voor heb gegeven. Mag dat zomaar? Mijn baas denkt nu dat ik van fraude wordt verdacht. Daar blijft altijd wel iets van hangen, ook als er niks aan de hand is.’

Meneer X dient bij de ombudsman een klacht in over privacy-schending door de gemeente. Navraag leert dat er een onderzoek loopt naar zijn vriendin wegens uitkeringsfraude. Het vermoeden bestaat dat beiden samenwonen, terwijl zij opgeeft alleen te wonen om zo een uitkering te kunnen krijgen. De gemeente heeft de werkgever een brief gestuurd met vragen over de woonsituatie van meneer X.

Bij verdenking van fraude mag uitgebreid informatie worden ingewonnen om de feiten boven tafel te krijgen. Maar niet zomaar. De gemeente moet een dossier opbouwen en de stappen in het onderzoek duidelijk met argumenten onderbouwen. Zeker als in bredere kring navraag wordt gedaan en de privacy op het spel staat. Wat waren de afwegingen? De ombudsman vindt hierover niets terug in het dossier. Uit de brief aan de werkgever valt bovendien niet op te maken dat de verdenking uitsluitend is gericht op de vriendin. Vandaar ook dat meneer door zijn baas werd aangesproken op vermeende fraude.

De ombudsman verklaart de klacht gedeeltelijk gegrond. De gemeente mag dergelijke onderzoeken doen, maar moet daarbij zorgvuldig en transparant te werk gaan. In de brief aan de werkgever had duidelijk moeten staan om wat voor onderzoek het ging en waarom het nodig was vragen te stellen. In reactie op deze zaak heeft de gemeente besloten de standaardtekst in dit soort inlichtingenbrieven aan te passen en nieuwe werkinstructies voor de medewerkers op te stellen.

Stadskrant nr. 3 / 25-03-2020